Üniversite öğrencisi iken, Thornton Wilder’a atfedilen "Roman yazarları Tanrı'nın maymunlarıdır" sözünü okumuştum bir yerlerden. Muhtemelen ders notlarından yahut bir kitaptan. O zamanlar anladığımı sanmıştım ama insan yaşamadan bir şeyi gerçek anlamda idrak edemiyor.
Thornton Wilder, Amerikalı bir oyun yazarı ve romancıydı. Bu sözüyle yazarların, Tanrı gibi karakterler yaratmaya çalıştığını ama nihayetinde kusurlu, sınırlı varlıklar olduklarını, yani Tanrı'nın yaratma kudretini taklit etmeye çalışan birer "maymun" gibi kaldıklarını ima ediyordu. Yani yazarlık sanatı bir yandan yaratıcıdır ama aynı zamanda bu yaratımın eksikliklerini, insan elinden çıkma doğasını da taşır.
Bu ifade, edebiyat ve yaratım sürecine dair oldukça derin ve ironik bir bakışı yansıtır. Üzerinde konuşulabilir veya tartışılabilir.
Bu günlerde bir yazma kampındayım. Kamp dediysem kendi evimde ve kendi denetimimde yoğun bir program. Bir yıldan beri tasarladığım, planladığım, tonla veriler yığdığım eserlere vücut giydirme zamanı. Bu arada, insanın kendi denetçisi olması oldukça zor bir iştir. Kaytarma şansın hiç yok. Neyse, konumuz bu değil.
Yazdıkça kahramanlarımla bütünleşiyorum. Bazen onları rüyalarımda görüyorum. Mesela geçen gün rüyamda Hitit Kraliçesi Puduhepa ile röportaj yaptığımı gördüm. Kalkınca aklımda kalanları not ettim. Derken yaptığım bazı eklemelerle de oraya harika bir röportaj çıktı.
Şimdi ise okul hayatında başarılı olmaya ve çevresine yararlı olmaya çalışan on yaşındaki bir çocuğun maceralarını yazıyorum. Odada kendi kendime gülüyorum bazen. Oğlum Bünyamin odama girdiğinde yanlışla kahramanımın ismiyle seslendim ona bugün. Allah'tan anlamadı. O gittikten sonra epeyce güldüm kendi kendime.
Kahramanlarım bazen beni çok zorluyorlar. Böylece bazı değişiklikler yapmak zorunda kalabiliyorum planda. Hatta bazen onlar ne istese öyle yazıyorum.
Şimdi de diyorum ki kendi kendime, hani romancılar Tanrı'nın maymunlarıydı. Ben düpedüz kendi kahramanlarımın maymunu oluyorum bazen. Neyse, yoğun yazma sürecinde bu düşüncelerimi sizlerle paylaşmak istedim. Vesselam...
06.07.2025
İzzet Irmak
