Moğolistan’ın Uvs eyaletinde yaşayan Hoton Türkleri, Uygur kökenli Müslüman bir topluluk. Geleneklerini, dillerini ve inançlarını yüzyıllardır koruyorlar.
Moğolistan denildiğinde çoğumuzun aklına bozkırlar, atlı göçebeler ve Moğol kültürü gelir. Ancak bu geniş coğrafyada, neredeyse hiç bilinmeyen bir Türk halkı yaşıyor: Hotonlar. Uygur kökenli, Müslüman ve Türkçe konuşan bu topluluk, Moğolistan’ın Uvs eyaletinde asırlardır varlığını sürdürüyor.
Hoton Türkleri, günümüzde Moğolistan’ın batısındaki Uvs eyaletinde, özellikle Tarialan, Naranbulag ve Ulaangom bölgelerinde yaşamaktadır. Kökenleri Uygur Türklerine dayanan Hotonlar, yüzyıllar boyunca kimliklerini, kültürlerini ve inançlarını korumayı başarmış nadir topluluklardan biridir.
Müslüman kimlikleriyle tanınan Hotonlar, İslamiyet’e sıkı bağlılıklarıyla bilinir. Dilleri Moğolca etkisi taşısa da, kendi Türkçe lehçelerini konuşmaya devam ederler. Bu dil, onların kültürel kimliklerini korumalarında önemli bir rol oynar.
Topluluk, geleneklerini yaşatmak ve kültürel bütünlüğünü sürdürmek için çoğunlukla kendi içlerinde evlenir. Dini bayramlarını, eski Türk gelenekleriyle harmanlayarak kutlarlar. Hem İslamî hem de Uygur kökenli örf ve adetler, Hotonların yaşam biçiminin temel taşlarını oluşturur.
Hotonlar, Moğolistan’ın modernleşen yapısına rağmen, yüzyıllardır süregelen yaşam biçimlerini korumayı başarmış ender halklar arasında yer alır. Bu nedenle hem Türk tarihi hem de İslam kültürü açısından önemli bir yere sahiptirler.
İlerleyen yıllarda yapılacak araştırmalar, Hoton Türklerinin tarihini ve kültürel mirasını daha iyi anlamamıza yardımcı olabilir. Bugün ise onlar, Moğolistan’ın sessiz fakat köklü Müslüman Türk topluluklarından biri olarak yaşamlarını sürdürmektedir.