Mevlana Celaleddin Rumi’nin Şems-i Tebrizi’ye yazdığı mektuplar, tarih boyunca aşk iddialarının odağında yer aldı. Bu satırlar, tasavvufun derinliği mi yoksa tartışmalı bir bağlılık mı sorusunu gündeme getiriyor.
Tarih boyunca hem edebiyat hem de tasavvuf dünyasında en çok konuşulan ilişkilerden biri, Mevlana Celaleddin Rumi ile Şems-i Tebrizi arasındaki bağ olmuştur. Özellikle Mevlana’nın Şems’e yazdığı mektuplar, kimi çevrelerde derin manevi bir aşk olarak yorumlanırken, kimileri tarafından tartışmalı bir bağlılık olarak görülmüştür.
Bu mektuplardan biri, “sensin, sevgilim ve mabedim” ifadeleriyle başlar ve satırlarında güçlü bir özlem, teslimiyet ve tutku barındırır. Mevlana’nın kullandığı mecazlar arasında Yusuf-Züleyha, İbrahim ateşi, Meryem sancısı, İsa’nın bakışı ve Eyyub’un yaraları gibi dini ve sembolik göndermeler dikkat çeker.
Mektupların dili, tasavvuf geleneğinde yer alan ilahi aşk anlayışını da çağrıştırsa da, modern bakış açısıyla değerlendirildiğinde “Mevlana gerçekten ne anlatmak istedi?” sorusunu gündeme getirir. Bazı araştırmacılar bu metinleri derin bir metafor olarak görürken, bazıları bireysel bağlılık ve aşk iddialarına zemin hazırladığını savunur.
Mevlana’nın satırları aynı zamanda bir içsel yangını, ruhsal yolculuğu ve vuslat arzusunu anlatır. “Gel” çağrısının sık sık tekrarlanması, hem Şems’e olan özlemi hem de ilahi bir kavuşma arzusunu sembolize eder.
Bu metinler, Mevlana’nın eserlerinde yer alan aşk temasının sadece dünyevi değil, aynı zamanda ilahi bir boyut taşıdığına da işaret eder. Ancak asırlardır süren tartışmalar, bu satırların kişisel mi yoksa metafizik bir sevgiye mi işaret ettiği konusunda farklı yorumları beraberinde getirmektedir.
Celaleddin Rumi (Mevlana'nın) Şems'e Yazdığı, İkili Arasında Aşk İddiasına Sebep Olan Üç Mektup…
"sensin, sevgilim ve mabedim (sensin). Muradım; yedi göğün Mevla’sı, bizi, bu kahırdan azat edesin!
Kelebekler senin yüzünün değdiği bahçelere yayıyor kanatlarını. Şu dar göğsümün kazasından çıkmaya çalışıyorum. Sonsuz genişliklerin sırrı iki dudağının arasında saklı. Bir kelâm söyle ne olur! her hecenin tınısında duymak istiyorum. Rüzgarlar savursun beni, yağmurların hepsi alnıma düşsün, taşların hepsi göğsüme düşsün. Senin ayaklarını öpen kocaman bir dağ olayım. Çöller savrulsun, dağlar aradan çekilsin, yokuşlar ve inişler bitsin ki yürüğün yollara toz olayım.
Çöldeyim, susuzum,
Kuyularda Yusuf’um,
Sözlerin bana Züleyha,
Ateşlerde İbrahim’im,
Gözlerin bana derya,
Sancılar içinde Meryem’im,
Bakışın bana İsa,
Yaralar içinde Eyyûb’um,
Hasretin bana şifa,
Ölüler içinde bir ölüyüm,
Ellerin bana musalla.
Ey kalbimizde olan nur gel, didinmelerimin ve arzumun sonu gel, hayatımızın senin elinde olduğunu biliyorsun, hayatı, kullarını sıkıntı yapma gel.
Ey aşk, ey maşuk, engelleri aş ve inadı bırak da gel.
Ey hüdhüdlerin sahibi olan Süleyman, lütfedip de bizi aramak üzere gel.
Ruhlar senin kaybolmandan ötürü inleyip feryat ediyorlar, miadını doldur da gel.
Ayıplarını ört, iyilikleri saç, cömert olanların adeti de böyledir gel. Farsça ‘gel’ nasıl derler? ‘biya’mı?
Ya gel veya bizim davetimize hak ver de gel.
Geleceğin zaman muradımız ne de açılır. Gelmeyeceğin zaman da muradımız ne kesat olur; gel.
Ey arabın Kürşad’ı! Ey İran’ın Kubat’ı! Kalbimi hatıranla fethedersin gel. İçim sana gel deyicidir. Ey varlığından olacak olan varlık, gel.
Gittin ya, kalsan ne güzel olurdu, gitmişin neye yarar?
Sen gittin ama bak senle ilgili olan bir şey bende, sessizlik bende. Gittin, heyhat, pervane ’ye döndü narin yüreğim sensizliğinde.
Her yalnız aşık değildir, ama her yanmış aşkın kuyusunda yalnızdır.
Ateşinden değil, ateşsizliğinden yanmışım.
Ey aşkın sesi, nefesi gel bir an evvel.
Dinsin artık kıyametin gürültüsü!