Kur'an, insan aklını, adaleti, emeği ve düşünmeyi ön plana çıkaran bir rehberdir. Ramazan Yaman, Kur'an'ın mesajını saptıran uygulamaları ve gelenekten din yapma eğilimlerini detaylı bir şekilde ele alıyor. Bu yazıda, Kur'an’ın özünden sapılarak şekillendirilen dini uygulamalar, ezbercilik ve asabiyet gibi yanlış tutumlar analiz edilmektedir.
Kur'an geleneği eleştiriyordu; ancak insanlar gelenekten din yaptılar. Ataları eleştiriyordu; onlar ataları putlaştırdı. Şekilciliği eleştiriyordu; sarık, sakal, cübbe, takkye, kippa ve boncuğu din yaptılar. Kur'an en çok asabiyeyi yeriyordu; soy, sop ve sülaleden din yaptılar.
Kur'an ezberi eleştiriyordu; kullanılmayan ve işlenmeyen bilgiye “kitap yüklü eşekler” diyordu. Ancak insanlar en çok yükü ve taşıyanları yüceltti. Kur'an sayıyı ve çoğunluğu yeriyordu; insanlar sayıyı, kalabalığı ve gücü kutsadı. Kur'an aklı övüyordu; aklı lanetlediler. Zayıfı koruyan Kur'an’a karşı, zayıfı zayıf bırakmak için her şeyi yaptılar.
Kur'an insanlığı önemsiyordu; bölgeleri, kavimleri ve coğrafyaları mübarekleştirdiler. “Zandan sakının” diyordu; zannı din yaptılar. “Yahudileşmeyin” diyordu; Yahudiliği taklit etmeyeni tekfir ettiler. “Düşünmez misiniz?” diyordu; düşüneni dinden kovdular. Kur'an sürekli iniyordu; yüzlerce yıl geriye gidip yolunu kestiler.
Kur'an “işi ehline verin” diyordu; işleri saray, kan, soy ve mahalle ehline verdiler. Bilgiye ve araştırmaya yönlendiren Kur'an’a karşı, bilgiyi, delili ve bilimi şeytanlaştırdılar; ezberi ve nakli kutsadılar. Rivayete, zana, söylenceye uyanları uyardı; insanlar rivayet, zan ve miti din yaptılar.
Kur'an kulluktan bahsediyordu; insanlar din adına insanları köleleştirdi. “Mezheplere bölünmeyin” diyordu; mezhepleri dinleştirdiler. Emeğe ve gayrete değer veren Kur'an’a karşı, kadere mahkûmiyet ve yazgıyı kutsadılar. Adaleti savunan Kur'an’ı, adaleti katletmek için kullandılar. “Din sadece Allah’ın indirdiği kitaptır” dedi; insanlar elleriyle yazdıklarını din, Allah’ın kitabını ise teferruat yaptılar.
Kur'an “bu din çok kolaydır” diyordu; dini karmaşık ve ulaşılmaz yaptılar. Helal ve haramı ters çevirdiler; Peygamberi ilahlaştırdılar. Allah’ın yakınlığını öğreten Kur'an’a rağmen, çok uzak Allah tasavvuru oluşturdular.
Kur'an, iman edenlere topluca İslam’a girip şeytanın adımlarını takip etmemelerini öğütlüyor. Ancak tarih boyunca birçok uygulama, bu mesajı saptırdı ve Kur'an’ın özünü gölgeledi.
13.08.2025 16:51:03